Ik hou me niet altijd aan regels. Soms pleeg ik verzet tegen “de staat”. Bijvoorbeeld oversteken als het licht op rood staat. Of tegen het verkeer in fietsen. Of zonder licht fietsen. Of alle drie de zonden tegelijkertijd. Vroeger had ik ook spiekbriefjes omdat ik uit mijn hoofd leren dom vind. En mijn baas verwijt me een probleem te hebben met autoriteit als ik het ergens niet mee eens ben. Dat heb ik niet, ik denk wel soms anders. Ik heb een hekel aan regeltjes opvolgen om het regeltjes opvolgen. De consequenties interesseren me vaak niet. Die neem ik dan maar op de koop toe. Een boete ofzo. Of gezeur op het werk. Een één voor het hebben van een spiekbriefje zal ik niet meer zo snel krijgen, maar die heb ik zeker wel gehad vroeger. Geen van de consequenties was ooit een echte ramp. Maar goed…ik heb dus een paar recalcitrante genen in me, die hardop gaan schreeuwen zodra ze ergens onzinnigheid detecteren. Mijn moeder noemde me vroeger waarschijnlijk daarom wel eens draak. Draken zijn vrij impopulaire wezens. Onterecht in mijn ogen. Ze hebben geweldige eigenschappen. Ze kunnen vliegen, zijn “fearless”, hebben vuur in zich en zijn – niet bepaald onbelangrijk – ontembaar. Een draak is voor mij een vorm van idealisme. Het idealisme van niet al te volgzaam zijn. Zelf blijven denken. Niet buigen als men je zegt te buigen. Verzet plegen als het nodig is; tegen domheid, onrecht en machtsmisbruik. Soms moet je ergens een lans voor breken. Maar hoe zouden deze verzetsgenen zich hebben ontwikkeld in een land als Iran? Hoeveel verzet zou ik plegen tegen onzinnig onrecht, onderdrukking en schending van mijn vrijheid als de prijs van dit verzet mijn leven is? Ik kauw een beetje op deze vraag.

Ze heet Saba Kord Afshari.

Zij verzette zich ook. Ze zal onzinnigheid hebben gedetecteerd. Ze zal er niet voor hebben willen buigen. Ze zal niet volgzaam hebben willen zijn. Ze zal wel slim zijn. Ze pleegde een vorm van verzet die ik – met mijn westerse blik – qua zwaarte gelijk acht aan de weg oversteken wanneer het licht nog op rood staat. Daar denken ze in Iran anders over. Ze deed haar hoofddoek af, terwijl de wetsbewakers toekeken. Ze kreeg 24 jaar gevangenisstraf. Ze zal deze 24 jaar doorbrengen in de Evingevangenis in Iran. Een gevangenis waarvan bekend is dat er gemarteld wordt. Haar moeder is ook opgepakt. Ze had ook milder verzet kunnen plegen, door bijvoorbeeld mee te doen aan de witte-woensdag-protesten. Dan dragen vrouwen een witte hoofddoek, als verzet tegen de verplichting van de hoofddoek. Omdat een hoofddoek dragen vrije keuze zou moeten zijn. Zij wilde haar verzet niet beperken tot het dragen van een witte hoofddoek. Ze deed hem helemaal af. Ze liep onbedekt rond. Ze betaalt de boete met haar leven, waar ook zij er maar één van heeft. Net als wij hier, in het land van vrijheid: één leven. Ze zal gemarteld worden. Ze zal het misschien niet overleven die 24 jaar. Over een tijdje weet niemand haar naam meer terwijl de vrouwen daar misschien nog steeds verplicht hoofddoeken dragen. Maar zij boog niet. Haar verzet was groter dan haar angst.

Hoe voelt ze zich nu? Zij, de rebel, de idealist, de recalcitrante voorvechter van onrecht werd een vleugellamme draak gemaakt. En daar, op de grootste horrorplek op aarde, zullen ze haar willen “temmen” totdat het vuur van verzet dooft. Totdat ze breekt. Iedereen breekt ergens. Ik ga me geen voorstelling proberen te maken van de wreedheden die daarvoor nodig zijn. Ik sliep er nu al slecht van.

Los van deze specifieke horrorsituatie en het – wereldwijd op grote schaal – schenden van mensenrechten teneinde angstige volgzaamheid te creëeren, wordt óók de schoonheid van de mensheid zichtbaar. Schoonheid in de vorm van vurig heldendom. Het ongetwijfeld voelen maar tegelijkertijd ook ontstijgen van de grootste angst. De historisch mooie film “How to train your dragon” (😉) leert ons deze wijsheid: Als je ervan houdt (van je draak), deze omarmt, probeert te begrijpen en er mee samenwerkt; dan kun je met je draak de wereld verbeteren. Maar zij krijgt allesbehalve een liefdevolle behandeling. Zij wordt gedwongen tot publiek berouw tonen. En dan? Doden of laten doodgaan?

In de wereld van de draken is er Amnesty International. Beschermheer van draken. Het hoofdkantoor. Ooit werd ik er lid van omdat mijn grote held Bono – ook een voorvechter van rechtvaardigheid – mij een petitie liet tekenen. Sindsdien lees ik met borrelende woede in mijn buik hun nieuwsberichten. Ik kan de berichten niet goed ten volle laten binnenkomen. Het verlamt me. Toch bevrijden zij, rustig en slim, af en toe wat draken die toevallig de pech hadden geboren te zijn op de verkeerde plekken op aarde. Met wat geld van ons en ondertekende petities strijden zij onvermoeibaar door. Jaar in, jaar uit. De schoonheid van idealisme. De schoonheid van strijden. Ik hoop vurig dat ze haar redden: Saba Kord Afshari. Snel. Als ze haar vuur en vleugels nog heeft.