Bijna een maand verder. We zijn op een mooi plekje op aarde. Alleen de naam al – heilige vallei – is veelbelovend. De supermarkt is zeventien minuten lopen. We zijn in ons nopjes met de supermarkt. Ze hebben daar daadwerkelijk schappen met spullen. En – de grootste verrassing – een mand vol courgettes, wat tuinbonen, modderige zoete aardappels, grote bossen lente-ui en wat verschrompelde hete pepers. Meer groente dan we elders hier konden vinden. De Peruanen zelf eten alleen gefrituurde kip lijkt het, gezien het aantal kiprestaurantjes. De weg naar de supermarkt is een geasfalteerde weg, waar geen maximumsnelheid geldt. Wij lopen er pal naast, over stenen en zand. We passeren een varken, een goed verzorgde koe en wat minder goed verzorgde – magere- koeien; allen aan een touw, wat lang genoeg is om enkele stappen op het geasfalteerde wegdek te zetten. Ze eten klavertjes en gras wat daar ook in plukjes groeit. Om ons heen lopen tientallen honden, die regelmatig de weg – vol voorbijrazend verkeer, al dan niet matrassen vervoerend – oversteken. Kinderen doen dat rennend. Wij ook. Soms moet een mens of hond immers aan de overkant zijn. De huisjes verschillen, met als unanieme factor dat ze houden van rode plastic tuinstoeltjes en dat ze graag een onduidelijk rood drankje uit een grote emmer op de veranda verkopen. Ik ken Peru niet maar ik denk dat dit een redelijk standaardbeeld is voor Peru. De heilige vallei dwingt alleen al met haar veranderende weer respect af. In tegenstelling tot Nederland vind ik het weer hier vrij emotioneel. Een beetje aanstellerig soms zelfs. Kou, zon, warmte, hagel, storm wisselen hier de dag af.
Langzaam gaat het vakantiegevoel, wat ik de afgelopen weken had, over in een sabbatical gevoel. Wat dat precies is, is moeilijk uit te leggen. In mij gebeurt waar ik op hoopte: chaos ontstaat en alle zekerheden gaan op de schop. Wat voelde als zekerheden – de baan, het huis, de stad, de vrienden – voelen niet meer als vanzelfsprekende zekerheden om aan vast te klampen. De chaos is zowel onprettig als prettig, maar zeker noodzakelijk. Intussen komt er ook gewoon wat werk op mijn pad in de vorm van afgesproken online bijeenkomsten of in de vorm van mensen die wat van me willen op werkgebied. Ik voel best zuiver aan wat me energie geeft en wat niet. En ik kan ook heel makkelijk voelen wat mijn motieven zijn om bepaalde werkzaamheden op te pikken. Het gaat, wat mij betreft, deze periode juist om deze motieven evalueren. Wat dient me niet meer? Wat kan ik beter achter me laten? Wat vrees ik? Waar is wat moed voor nodig? Heb ik nog onbekende schaduwkanten (de beroemde “shadowsides” van Jung) die me belemmeren om dappere keuzes te maken? En wat is dapper uiteindelijk? Wat is dom en wat is wijs?
De antwoorden zijn er uiteraard nog niet. Alles is in beweging want chaos zelf is beweging. Ik zal moeten wachten tot de chaos-storm is uitgewoed. Tot de stilte is ingedaald. Tot ik op het punt kom dat ik niets meer vrees, alles bereid ben op te geven – of vast te houden wat goed is – en het aan te gaan. En dan iets met knopen en hakken.
Op zich houd ik er wel van om dit proces een beetje te versnellen. Ik geloof dat ieder mens diep van binnen wel weet wat goed is, wat klopt, waar het pad is en wat het doel is. Maar kom er maar eens bij, bij dat innerlijk weten. Daar zijn we niet echt in getraind. Daarom gaan we aan het einde van de maand de jungle in. Ik wil eens te rade gaan bij een sjamaan. De sjamaan die jarenlang goed werk heeft gedaan op dit vlak blijkt te zijn overleden. Of de nieuwe sjamaan net zo goed is, is nog onbekend. Maar via via hoorde ik dat ook deze voldeed. Het is geen origineel pad, het sjamaan-pad. Ieder zichzelf respecterende hippie, wat spiritueel nieuwsgierige actrices als Gwyneth Paltrow en elke wereldreizende random twintiger heeft het al lang gedaan. Maar goed, vernieuwend en origineel zijn is niet mijn doel. Reizen om te reizen ook niet. Opladen om weer door te stomen ook niet. Mijn waarheid is simpelweg veranderd. Mijn heilige huisjes ook. Het einde van mijn midlifecrisis blijkt in zicht. Ikzelf hoef niet meer zo nodig te transformeren, maar mijn leven wel.
Vijf jaar geleden om deze tijd ging ik aan de slag met de wijsheid van Yoda: “ train yourself to let go (of) everything you fear te lose”. Vijf jaar na dato ben ik pas echt bereid of beter gezegd kan ik het pas: loslaten wat ik vrees te verliezen. Ik ambieerde altijd al een staat van vrezen loosheid, maar voor deze staat heb je toch eerst wat tegenslagen nodig omdat alles wat je creëert en waardevol is ook ergens een basis van ellende kent.
Wat is nu waardevol? Dat is de hoofdvraag, wetende dat wat er straks uitkomt als waardevol ook weer verandert. Omdat alles steeds verandert en niks blijft wat het is. Wellicht ook mijn waarheid van nu niet? Maar ik hoop natuurlijk datgene te vinden en te gaan doen wat blijft, wat groeit, wat ontwikkelt en wat echt is. Ik hoop dat mijn innerlijk weten luid en duidelijk praat. Wat nu mooi is mag best mooi en waar blijven. Of steeds mooier en meer waar worden. Dat is ook verandering.
